KİTÂBU’L-GUSL

KİTÂBU’L-GUSL
Yıkanıp Gusletmek Kitabı

VE YÜCE ALLAH’IN ŞU KAVLİ:
“… Eğer cünüb olduysanız boy abdesti alın. Eğer hasta olmuşsanız, yâhud bir sefer üzerindeyseniz veya içinizden biri ayal yolundan gelmişse, yâhud da kadınlara dokunmuşsanız ve bu hâlde su da bulamamışsanız o vakit tertemiz bir toprakla teyemmüm edin, binâenaleyh (niyetle) ondan yüzlerinize ve elleriniz e sürün. Allah, sizin üzerinize bir güçlük yapmayı dilemez, fakat sizi iyice temizlemeyi ve üstünüzdeki nimetini tamamlamayı diler. Tâ ki şükredesiniz” (ei-Mâide: 6).

VE ZİKRİ CELÎL OLAN ALLAH’IN ŞU KAVLİ:
“Ey îmân edenler, siz sarhoşken, ne söyleyeceğinizi bitinceye ve cünüb iken de -yolcu olmanız müstesnâ- gusl edinceye kadar namaza yaklaşmayın. Eğer hasta olur, ya bir sefer üzerinde bulunursa nız yâhud sizden biriniz ayak yolundan gelirse, yâhud da kadınlara dokunup da bir su bulamazsanız o vakit temiz bir toprağa teyemmüm edin; yüzlerinize ve elleriniz e sürün. Şübhesiz Allah çok afvedici, çok mağfiret eyleyicidir” (en-Nisâ- 43)1.

YIKANMA ÖNCESİ ABDEST ALMAK BABI

1 Bu el-Mâide:6. ve en-Nisâ:43. âyetleri, islâm’ın İbâdetlere girişmek için farz kıldığı abdest alma, gusl etme ve su bulunmadığı veya su kullanmay a mâni’ olan sefer, hastalık ve benzeri hâllerde abdest ile guslün yerine geçmek üzere teyemmüm yapma esaslarını, bunların farzlarını takrir ve tesbît eden âyetlerdir.
“İslâm’da maddî ve ma’nevî temizlik mes’elesinin o kadar ehemmiyet i vardır ki, su bulunmadığı zaman hiç olmazsa gusül veya abdest yerine taharete niyet ve kalbini temizliğe bağlayıp, maddî cihetten de tertemiz bir toprağı abdest organlarının yansı demek olan yüzüne ve dirsekler ine kadar ellerint tlokundur-malıdır. Yânî ellerini bir kerre toprağa vurup yüze mesh etmeli, bir kerre de vurup dirsekler ine kadar ellerini meshetmel idir. ihtimâl ki, îmânı olmayanla r “Bundan ne çıkar?” derler. Fakat aklın bundan en az alacağı ders şudur ki, İnsan hem zahiren ve hem de bâtınen temizliği bırakmamalıdır. Kalbî temizlik asıldır. Kalbi pis olan ne yapsa temizlenm ez ve lâkin yalnız kalb temizliği de kâfî gelmez; maddeten zahirini de temizleme lidir. Su bulunmayınca zarurette teyemmüm esasen bir kalbî temizlik işi olmakla beraber, maddî şart ve zahirî şeklinin de “Tamâmına erişilmeyenin tamâmı terk olunmaz” medlulü üzere en güzel bir muhafazasıdır…” {Hakk Dîni, II, 1359-1360).

1-…….Bize Mâlik, Hişâm’dan; o da babası Urve’den; o da Pey-
gamber’in zevcesi Âişe’den haber verdi ( şöyle demiştir): Peygamber (S) cünüblükten yıkandığı zaman ellerini yıkamaktan başlardı. Sonra namâzâçin abdest alır gibi abdest alırdı. Sonra parmaklarını suya daldırır ve onlarla saçlarının diplerini hilâllardı (yânı aralıklarına su geçirirdi). Sonra iki eliyle başı üzerine üç avuç su dökerdi. Ondan sonra suyu bütün bedeni üzerinden akıtırdı2.

2-…….İbn Abbâs’tan; o da Peygamber’in zevcesi Meymûne’-
den tahdîs etti. Meymûne (R) şöyle demiştir: Rasûlullah (S) yalnız ayaklarını yıkamıyarak namaz için abdest alışı gibi abdest aldı. Bacak aralarını ve oralarına isabet eden yıkanacak şeyleri de yıkadı. Sonra kendi üzerine su döktü. Sonra ayaklarını yerinden ayırıp yıkadı. Onun cünüblükten dolayı yıkanması işte budur.

2- ERKEĞİN, KENDİ KARISI İLE BERABER YIKANMASI BABI

3-…….Âişe (R) şöyle demiştir: Peygamber (S) ile ben, bir kaptan yıkanırdık. O kap, “farak” denilen bir kadeh idi3.

2  Gusülden Önceki abdest, RasûluIIah’ın fiili ile sabittir. Yalnız gusül cünüblüğü giderdiği gibi abdest yerine de geçer ve gusül ile namaz kılınır. Ebû Sevr ile Dâ-vûd Zahirî, abdestsiz iken cünüb olan kimse hakkında guslün abdest yerine geçmeyeceğine kaail olmuşlardır.

3  “Farak”, cumhur kavline göre iki sâ’ mikdân su alır bir kaptır ki, takriben altı litre eder. İbnu’1-Esîr ise, “râ”nın fethiyle “farak”ın 16 rıtl, yânî 3 sâ’ -ki takriben dokuz litre eder- “râ”nın sükûnu ile “fark’ın 120 rıtl, yâhud 22 1/12 sâ’,

3- BİR SÂ’ ÖLÇEĞİ VE BENZERİ MİKDÂR SU İLE YIKANMAK BABI

4-…….Bana Şu’be tahdîs edip şöyle dedi: Bana Ebû Bekr ibnu
Hafs tahdîs edip şöyle dedi: Ben Ebû Seleme’den şöyle derken işittim: Ben ve Âişe’nin erkek kardeşi beraberce Âişe’nin yanına girdik. Âişe’nin erkek kardeşi Âişe’ye Peygamber’in yıkanmasından sordu. Âişe bir sâ’ mikdârı su alır bir kap İstedi. Onunla yıkandı ve başının üzerine su akıttı. Şu hâlde ki, bizimle kendisi arasında (bedeninin aşağısını perdeleye n) bir perde vardı4.
Ebû Abdillah Buhârî der ki: Yezîd ibn Hârûn, Behz ibn Esved ve el-Cüddî (205) de bu hadîsi Şu’betu’bnu Haccâc’dan rivayet ettiler. Bu hadîste (“nahvin min sâ’ın = bir sâ’ mikdârı su alır” yerine), “Kadri sâ’m= Bir sâ’ mikdârı” lâfzı vardır5.
yânî takriben 67,5 litre olduğunu beyân ediyor. Mü’minlerin annesi Âişe de “farak, 6 kıst(l*İJ)’tır”demiş.Lûgatçilerin bilittifâk beyâniyle her kist 1/2 sâ’ diye ta’rîf edilmiş olduğundan, İbnu’I-Esîr’in nakline diyecek kalmıyor. Sufyân ibn Uyeyne ile İmâm Şafiî ve lûgatçiîer bunda müttefiktir. Ancak Hanefî fakîhleri “müdd”ü 2 rıtl i’tibâr edip, sâ’ da4müdd olduğundan, onlarca “farak” 2sâ’-dır ki, yine Hicâzhlar’ın 3 sâ’ın mecmuu i’tibâr ettikleri 16 rıtl demek olur. “Kitâbu’1-Vudû, 49; Müdd ile abdest almak bâbı”nm haşiyesine de bak… (Tecrîd Ter,, I, 172).

4  Soran, kızkardeşi Ümmü Kulsüm bintu Ebî Bekr es-Sıddîk’m süt oğlu Ebû Seleme Abdullah ibn Abdirrahmân ibn Avf ile birlikte yanına gelen, bir kavle göre  süt biraderi Abdullah  ibn  Yezîd,  diğer bir kavle göre de öz kardeşi Abdurrahmân ibn Ebî Bekr es-Sıddîk idi ki, her hangisi olsa bunlar Âişe’nin mahremi İdiler.
Âişe’nin bu fiilinde, bi’1-fiil öğretmenin nıüstehabhğına bir delâlet vardır. Çünkü fiilen öğretmek, nefiste daha te’sîrli ve daha delâletlidir.

5  Yânî bu üçü,Şu’betu’bnu’l-Haccâc’dan bu hadîsi rivayet ettiler. Lâfzı, “nahvin min sâ’ın” yerine “kadri sâ’ın”dir.

5-…….BizeEbû Ca’fer (Muhammed ibn Alî) tahdîs etti ki, kendisi ve babası Alî ibn Hüseyin, Câbir ibn Abdillah’ın yanında bulunuyor du. Câbir (R)’in yanında da bir topluluk vardı. O cemâat Câbir’e gusülden sordular. Câbir bir sâ’ (mikdârı su) yeter, dedi. Bir diğer kimse: Bana bu kadarı yetmez, dedi. Bunun üzerine Câbir; Saçı senden daha gür, kendisi de senden daha hayırlı olan bir zâta (bu kadar su) yetiyordu, dedi. Sonra üstünde bir parça elbise olduğu hâlde bizlere imâm oldu 6.

6-…….Bize Ebû Nuaym tahdîs edip şöyle dedi: Bize Sufyân ibn
Uyeyhe, Amr (ibn DînârJ’dan; o da Câbir ibn Yezîd (103)’den; o da İbn Abbâs’tan tahdîs etti ki, Peygamber (S) ile zevcesi Meymûne, bir kaptan beraberce yıkanırlardı.
Ebû Abdillah Buhârî der ki: Sufyân ibn Uyeyne ömrünün sonunda: İbn Abbâs’tan; o da Meymûne’den diye söylerdi. (Bu iki rivayette n) sahîh olan ise, Ebû Nuaym’ın rivayet ettiğidir 7.

6  Soran, Ebû Ca’fer Muhammed Bakır ibn Alî İbni’I-Hüseyin ibn Alî ibn Ebî Tâ-lib’dir. Câbir’den bu hadîsi rivayet eden de odur. Bundan sonra: “Bana bu kadarı yetmez” diyen, yine o mecliste hâzır olan Hasen ibn Muhammed ibn Alî ibn EbîTâlib’dir ki, bu Muhammed ibn Alî, Muhammed ibnu’i-Hanefiyye diye meşhur olmuştur.

7  Buhârî’nin maksadı şudur: Sufyân ibn Uyeyne sonradan bu hadîsi Meymûııe’-nin müsnedi yapıyordu. Çünkü İbn Abbâs, Peygamber’in Meymûne ile birlikte yıkanma haletleri ne muttali’ olamazdı. Bu da İbn Abbâs’m bunu Meymûne’den aldığına delâlet eder. Binâenaleyh sahîh olan Ebû Nuaym’ın rivayet ettiğidir ki, bunda hadîs îbn Abbâs’ın değil, Meymûne’nin müsnedidir (Kastallânî).

4- (GUSİILDEJBAŞI ÜZERİNE ÜÇ DEFA SU AKITAN KİMSE BABI

7-…….Bana Cubeyr ibn Mut’ım (65) tahdîs edip şöyle dedi: Ra-
sûlullah (S): “Bana gelince, ben başımın üzerinden üç kene suyu akıtırım” buyurdu ve her iki eliyle de (akıtma şeklini) işaret etti.

8-…….Bize Şu’be, Mihvel ibn Râşid’den; o da Muhammed ibn
Alî (Ebû Ca’fer Bâkir)’dan; o da Câbir ibn Abdillah(R)’tan tahdîs etti.O: Peygamber (S), başı üzerinden üç defa su boşaltırdı, demiştir.

9-……. Bana Ebû Ca’fer Muhammed Bakır tahdîs edip şöyle
dedi: Câbir bana şunları söyledi: Amucamın oğlu bana geldi – Câbir, “amucamn oğlu” sözüyle Hasen ibn Muhammed ibni’l-Hanefiyye’yi ta’rîz ediyordu- de: Cünüblükten yıkanmak nasıldır? diye sordu. (Câbir der ki:) Ben de: Peygamber (S) üç avuç su alır ve bunları başının üzerinden akıtır, sonra da bedeninin kalan kısmı üzerinden akıtır idi, diye cevâb verdim. Hasen bana hitaben: Ben saçı çok bir erkeğim, dedi. Ben de: Peygamber senden daha çok saçlı idi, dedim 8.

8 Ta’rîz: Tef’îl vezninde kelâmı kinaye ve tevriye ile söylemek ma’nâsmadır. Şâ-rih der ki: Ta’rîz iki kısımdır: Biri mütekelümin sarîh kelâmında ma’nâ murâd
374/Sahîh-i Buhârî ve Tercemcsi

5- BİR DEFA YIKANMAK BABI

10-…….İbn Abbâs (R) şöyle demiştir: Meymûne şöyle söyledi: Ben Peygamber’e yıkanmak için su koydum. Kendisi iki yâhud üç kerre ellerini yıkadı. Ondan sonra sol eli üzerine su boşaltıp hayalarını yıkadı. Sonra elini yere sürdü. Sonra ağzını çalkaladı ve burnuna su çekti. Yüzünü ve ellerini yıkadı. Sonra bedeni üzerine su akıttı. Sonra yerinden ayrılıp ayaklarını yıkadı.

6- YIKANMA SIRASINDA HILÂB YÂHUD GÜZEL KOKU İLE BAŞLAYAN KİMSE BABI 9
olmayıp,, ancak dinleyene onunla murâd olan ma’nâyı ifhâm eyleye. Nitekim müslümânlara ezâ eden kimseye bi’n-nefs hitâbla: “Müslüman, elinden ve dilinden müslümânların selâmette olduğu kimsedir” diye ta’rîz eyleye. Zîrâ mu-râd.ı.e^yet edenden İslâm sıfatını selb etmekten kinayedir . “Ta’rîz tasrîhden daha beliğdir” kavlince bu koyuş müessir olur. Zîrâ bunda gafletten uyarma emrine telvîh olduğundan başka “Kelâm maa’l- burhan ve hitâb maal âmmdir”. Diğer kısım, zahirde bir kimseye hitâb ile murâd olan ma’nâyı tasrîh edersin. Bu kısımdan:^ ı* Sana söylüyorum ey cariyem, sen işit ey kızcağızım” mefhûmuyle ta’bîr olunur… . (Kaamûs Ter., II, 1274-1275).

9 “Hılâb”ın iki ma’nâsı vardır denildi: Birincisi, bâzı tohumlard an çıkarılan usare ma’nâsınadır. Arablar bâzı tohumların usaresini yıkanmadan önce bedenleri ne
Kitâbu’l-GusI/375

11-……. Âişe (R) şöyle demiştir: Peygamber (S) .cünüblükten
dolayı yıkandığı zaman külek gibi bir şey isterdi. Müteakiben avucu ile su alır, başının sağ tarafından (yıkanmağa) başlar, sonra yine su alır, sol tarafını da yıkardı. Sonra İki avucu ile başının ortasına su dökerdi10.
7- cünübı.Ok yıkanmasında ağzı çalkalama ve buruna

SU ÇEKME BABI

12-…….Bana Salim, Kurayb’den; o da İbn Abbâs (R)’tan tah-
dîs etti. O da bize Meymûne tahdîs etti demiştir. Meymûne (R) şöyle demiştir: Peygamber’e yıkanmak için su döktüm. O sağ eliyle sol eli üzerine su boşalttı da ellerini yıkadı. Sonra apışarasını yıkadı. Sonra eliyle yere vurdu da elini toprağa sürdü. Sonra elini yıkadı. Sonra ağzını çalkaladı ve burnuna su çekti. Sonra yüzünü yıkadı ve başı üze-
sürer, kullanırlardı. Nitekim yıkanma öncesi güzel kokuyu da kullanırlar. Müellif Buhârî’nin meyli, buna “yâhud güze! koku” ta’bîrini ekleme karînesiyle bu ma’nâyadır.
İkincisi, hılâb, içine devenin südü sağılan kap ma’nâsına olmasıdır. Babın hadîsini bâzıları bu ma’nâ ile de tahrîc etti ki, buna göre râvînin sözünün ma’nâsı, hılâb kadar su alır bir kap istedi, olur. Yânî Peygamber ondan yıkanmak için kendisine bunun gibi su dolu bir kab yaklaştınlmasmı emreyledi, demek olur. Bâzısı da gülsuyu ma’nâsına olan cîm ile “cılâb” diye söyledi. Arablar güzel kokuyu ve gül suyunu yıkanmadan Önce kullanırlar. Bundan dolayı da yıkanmadan sonra bedenleri nde onun koku izi bakî kalırdı (Şâh Veliyyull ah).

10 “Hılâb: Süt sağacak kaba denir ki, külek ve susak ta’bîr olunur” (Kaamus Ter.). Büyük muhaddîslerden Ebû Avâne’nin Sahîh’inde tahrîc ettiğine göre, bu hadîsin râvîleri zincirind e dâhil olan Ebû Âsim en-NebîI, bu kabı uzunluk ve genişlikçe birer karıştan az tahmîn ettiği gibi Beyhakî de sekiz rıtl su alır bir testi olarak takdîr etmiştir.
rine su akıttı. Sonra yerinden uzaklaşıp ayaklarını yıkadı. Sonra kendisine bir havlu getirildi, fakat o bununla silinmedi “.

8- DAHA TEMİZ OLMASI İÇİN ELİ TOPRAKLA SÜRTMEK BABI   ..,

13-…….BizeA’meş, Salim ibn Ebi’I-Ca’d’den; o da Kurayb’-
den; o da İbn Abbâs’tan; o da Meymûne’den tahdîs etti ki (o şöyle demiştir): Peygamber (S) cünüblükten dolayı yıkandı. Şöyle ki: Eliyle apışarasını yıkadı. Sonra elini duvara sürttü. Sonra elini yıkadı. Sonra namaz abdesti gibi abdest aldı. Nihayet yıkanmasını bitirince ayaklarını da yıkadı.

9- BÂB: CÜNÜB OLAN KİMSE ELİNDECÜNÜBLÜKTEN BAŞKA BİR PİSLİK OLMADIĞI ZAMAN, ELİNİ YIKAMADAN ÖNCE YIKANACAĞI SU KABI İÇİNE SOKAR MI?

İbn Umer ve Berâ ibn Azib, elini yıkamadan abdest   \i
alacak suyun içine sokmuşlardır n.
İbn Umer ile îbn Abbâs, cünüblük yıkanmasından
sıçrayacak serpintil erde be’s görmemişlerdir I3.

11  Mindîl ve mindel, el silinecek destmâle denir… Mısbâh’m beyânına göre nakl ma’nâsından ve bâzı aharın beyânına göre kir ma’nâsından alınmıştır. Ve bu hâlen havlu ve çevre ta’bîr olunan dülbendin mecmûuna şâmildir (Kaamus Ter.),

12  İbn Umer’in bu haberini Saîd ibn Mansûr, ma’nâsiyle mevsûlen; Berâ’nm haberini de İbn Ebî Şeybe lâfzıyle mevsûlen rivayet etmiştir.

13  İbn Umer’in bu haberini Abdurrazzâk mevsûlen; İbn Abbâs’ın haberini de İbn Ebî Şeybe ile Abdurrazzâk mevsûlen rivayet etmişlerdir.

14-…….BanaEflâh, el-Kaasım’dan; o da Âişe’den, haber verdi. Âişe (R): Peygamber (S) ile ben bir kaptan yıkanırdık, ellerimiz, o kabın içinde gidip gelirdi, demiştir.

15-…….Bize Şu’be, Hammâd’dan; o da Hişâm’dan; o da babası Urve ibn Zubeyr’den; o da Âişe’den tahdîs etti. Âişe (R): Rasû-lullah (S) cünüblükten dolayı yıkandığı zaman, elini yıkar idi, demiştir.

16-…….Bize Şu’be, Ebû Bekr ibn Hafs’tan; o da Urve’den; o
da Âişe’den tahdîs etti. Âişe (R): Ben ve Peygamber (S) cünüblükten dolayı bir kaptan yıkanırdık, demiştir.
(Buhârî der ki:) Ve keza Abdurrahmân ibn Kaasım’dan; o da babası Muhammed ibn Ebî Bekr’den; o da Âişe’den olmak üzere Şu’-be’nin Ebû Bekr ibn Hafs’tan rivayet ettiği hadîs gibi rivayet etmiştir 14.

17- Bize Ebu’l-Velîd tahdîs edip şöyle dedi: Bize Şu’be, Abdullah ibn Abdillah ibn Cebr’den tahdîs etti. O şöyle demiştir: Ben Enes ibn Mâlik’ten işittim, o şöyle diyordu: Peygamber (S) ile kadınlarından birisi beraberce bir
kaptan yıkanırlardı.

14 Bu, “Şu’be, Ebû Bekr ibn Hafsıtan”kavli üzerine ma’tûftur. Buhârî bununla, Şu’be’nin Âişe’ye varan iki isnadı bulunduğunu, bunlardan birinin Urve’den; diğerinin de Kaasım’dan, her ikisi de Âişe’den olduğunu beyân eylemiştir (Aynî).
Müslim ibn İbrâhîm ile Vehb ibn Cerîr, bu hadîsi, Ebû’l-Velîd’in rivayet etmiş olduğu bu isnâdla, Şu’be’den rivayetle rinde, sonunda “cünüblükten” sözünü ziyâde etmişlerdir.

10- YIKANMA VE ABDEST ALMA FİİLLERİ ARASINI BİRBİRİNDEN AYIRMAK BABI 15
 İbn Umer’den zikrolunu r ki o, ayaklarını, cildi üzerindeki abdest suyu ıslaklığı kurudukta n sonra
yıkamıştır 1Ğ.

18-…….İbn Abbâs şöyle demiştir: Meymûne (R) şöyle dedi: Ben
Rasûlullah için yıkanacağı suyu koydum. Kendisi elleri üzerine su boşalttı ve onları ikişer defa veya üçer defa yıkadı. Sonra sağ eliyle sol eli içine su boşalttı da bu su ile hayalarını yıkadı. Sonra elini toprakla sürttü. Sonra ağzını çalkaladı ve burnuna su çekti. Sonra yüzünü ve ellerini yıkadı, başını da üç defa yıkadı. Sonra bedeni üzerine su döktü. Sonra durduğu yerden ayrıldı da ayaklarını yıkadı.

15  Yıkanma fiilleri arasını ve abdest alma fiilleri arasını ayırmak ifâdesi, İmâm Mâlik mezhebind en meşhur olduğu gibi, ara vermeden yıkanmayı şart kılanlara muhalif olarak, bunun cevazına işarettir. Babın hadîsi ile abdest alma fiilleri sabit olmuştur. Buna kıyasla gusül fiilleri arasını ayırmanın cevazı da sabit olmuştur. Çünkü abdest alma ile olandan başka yıkanma arasında rükünleri ve âdabı hususunda, meşhur fark yoktur… . (Şâh Veliyyull ah).
16  Bu ta’lîki îmâm Şafiî, el-Uınm’de sahîh bir senedle mevsûlen rivayet etmiştir. Müellif Buhârî bunu ancak ma’nâ ile zikrettiği için, cezim sigâsıyle değil de, temrîz sigâsıyle getirmiştir. Nitekim bu, onun ıstılahıdır.
, \ KitâbuTrGual/379

Û       11- YIKANMA SIRASINDA SAĞ ELİYLE SOL ELİ İÇİNE SU ^                                     BOŞALTAN KİMSE BABI
19-…….Bize A’meş, Salim ibn Ebi’l-Ca’d’dan; o da İbn Abbâs’ın
azâdlısı Ebû Kurayb’den; o da İbn Abbâs’tan; o da Haris kızı Mey-mûne’den tahdîs etti. O şöyle demiştir: Ben Rasûlullah için yıkanma suyu koydum ve kendisine perde yaptım. Kendisi eline su döktü de bir veya iki defa yıkadı. -Süleyman ibn Mıhrân el-A’meş: Salim ibn Ebi’l-Ca’d’ın üçüncü defayı zikredip etmediğini bilmiyoru m dedi.- Sonra Rasûlullah sağ eliyle, sol eli üzerine su boşalttı da fercini yıkadı. Sonra elini yere yâhud da duvara sürttü. Sonra ağzını çalkalayıp burnuna su çekti. Yüzünü ve ellerini yıkadı, başını yıkadı. Sonra bedeni üzerine su döktü. Sonra kenara çekildi de ayaklarını yıkadı. Bu sırada (silinmesi için) ben kendisine bir bez uzattım. Fakat o eliyle şöyle yapıp onu istemediğini işaret etti.

12- BÂB: CİNSÎ MÜNÂSEBET YAPTIKTAN SONRA TEKRARLAY AN VE BİR TEK YIKANMA İLE KADINLARI NI  DOLAŞAN KİMSE(NİN HÜKMÜ NEDİR?) n

17 Buhârî’nin maksadı, iki cima’ arasında abdest almanın sünnetliğiyle beraber, bunun caiz olduğunu isbât etmektir. İki cima’ arasında abdest almak da diğer
hadîslerle sabittir.

20-…….Bizeİbnu Ebî Adiyy (194) ile Yahya ibn Saîd, Şu’be’-
den; o da İbrâhîm ibn Muhammed ibni’l- Münteşir’den; o da babası Muhammed’den tahdîs etti. O şöyle demiştir:
İbn Umer’in (“Ben ihramlı olup da koku neşretmemi sevmem”) sözünü Âişe’ye zikrettim . Bunun üzerine Âişe: Allah EbûAbdirrah-mân’a (yânî îbn Umer’e) rahmet etsin. Ben Rasûlullah(S)’a koku sürerdim, o da gece kadınlarını dolaştıktan sonra sabahleyi n koku neşrederek (yânî koku izleri üzerinde iken) ihrama girerdi, dedi18.

21-…….Bize Muâz ibn Hişâm tahdîs edip şöyle dedi: Bana babam Hişâm, Katâde’den tahdîs etti. O şöyle demiştir: Bize Enes ibn Mâlik tahdîs edip şöyle dedi: Peygamber (S) gece yâhud gündüzün bir saatinde kadınlarını devrederd i; kadınlar da on bir tane idiler, dedi. Katâde dedi ki: Ben Enes’e: Rasûlullah buna takat getirir miydi? diye sordum. Enes: Biz aramızda O’na otuz erkek kuvveti verilmiştir, diye söyleşirdik, dedi. Saîd ibn Ebî Arûbe de Katâde’den, Enes’in onlara dokuz kadın diye tahdîs ettiğini söylemiştir 19.

18  Bu koku “zerîre” dedikleri bir Hind kokusu imiş. Âişe’nin bu sözü -metinden anlaşıldığı üzere- ihrama girerken koku sürünmeyi caiz görmeyen İbn Umer’in sözüne cevâbdır. Bu hadîsin râvîsi Muhammed ibni’l-Münteşir, ibn Umer’e: İhrama girerken koku sürünmek caiz olur mu? diye sormuş. O da: Bunu yapacağıma vücûduma katran tılâsı sürsem daha iyi olur, demiş. Râvî bu fetvayı Âişe’ye arzetmiş; o da metindeki sözleri söylemiştir.
Bu hadîsten, ihrama girerken hoş kokular sürünmenin müstehâb olduğu ve o kokuların ihramdan sonra payidar olmasında be’s olmadığı istidlal olunmuştur. Bâzıları da bunu caiz görmezler.

19  Müellif Buhârî bunu 12 bâb sonra mevsûlen rivayet etmiştir. Bu sayı farkı ya vakitleri n başka başka olmasından, ya da râvîlerin ayrı kişiler olmasından ileri gelmiştir. Çünkü onbir rivayeti Muâz ibn Hişâm Destevâî, dokuz rivayeti de Saîd ibn Ebân tarîkinden gelmiştir. Yâhud da zevceler dokuz idi, fakat Mâriye ile Reyhâne de tağlîb tarikiyle bunlara katılıp, hepsine onbir kadın denilmiştir.

13- MEZÎYİ YIKAMAK VE MEZÎDEN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI

22-……. Alî (ibn Ebî Tâlib-R) şöyle demiştir: Ben mezîsi çok
olan bir erkek idim. Kızı Fâtıma’nın benim nikâhımda bulunmasından dolayı, ben bir kimseye Peygamber’e sormasını emrettim. O da sordu. Peygamber (S) ona: “Zekeriniyıka da abdest al” buyurmuştur.

14- KOKU SÜRÜNEN, SONRA DA YIKANAN VE KOKUNUN İZİ BEDENİNDE BAKÎ KALAN KİMSE BABI

23-……. Bize Ebû Avâne,  İbrâhîm ibn Muhammed ibni’l-
Münteşir’den; o da babası Muhammed’den tahdîs etti. O şöyle demiştir: Âişe’ye sordum da ona: İbn Umer’in: “Koku neşrederek ih-râmlı olmamı sevmiyoru m” sözünü zikrettim . Bunun üzerine Âişe: Ben Rasûlullah’a güzel koku sürdüm, sonra O kadınlarını dolaştı, sonra da (üzerinde koku izi varken) ihrâmlı oldu, dedi.

Peygamber, bünye kemâli bakımından herkese üstün ve erkeklikt e insanların en kuvvetlis i olduğu hâlde, yine nefsine herkesten daha mâlik idi. Dikkat çekici taraf şu ki, 25 yaşma kadar geçen gençlik çağında kadına yanaşmamış olduğu gibi, evlenmesi nden 50 yaşma kadar da bir kadınla yaşamıştır…

24-…….Âişe (R) Peygamber (S) ihramda iken, başının saç ayırımında kokunun parıldamasi sanki hâlâ gözümün önündedir, demiştir.

15- DERİSİNİ İYİCE SUYA KANDIRDIĞINI ZANNEDİP ÜZERİNE SU AKITTIĞI ZAMANA KADAR SAÇLARI HİLÂLLAMAK BABI

25-…….Âişe (R) şöyle demiştir: RasûluIIah (S) cünüblükten dolayı yıkandığı zaman ellerini yıkar ve namaz için abdest alır gibi ab-dest alır; ondan sonra yıkanırdı. Şöyle ki, sonra eliyle saçlarını hilâllardı. Nihayet derisini iyice suya kandırdığını zannettiği zaman üzerine üç defa su akıtırdı. Sonra bedeninin kalan kısmını yıkardı. Âişe dedi ki: Ben RasûluIIah ile beraber bir kaptan yıkanırdım da o kaptan beraberce su avuçlardık.

16- CÜNÜBLÜK YIKANMASI NDA ABDEST ALDIKTAN SONRA BEDENİNİN KALAN KISMINI YIKAYIP DA ABDEST UZUVLARIN I YIKAMAYI DİĞER BİR KERRE DAHA TEKRAR ETMEYEN KİMSE BABI 20

20 Babın garazı, abdest uzuvlarını yıkamayı tekrar etmenin lâzım olmadığıdır. Buna istidlal, hadîsin zahiri İledir.
Kitâbu’l-Gusl/383
26-…….Bize el-A’meş, Sâlim’den; o da İbn Abbâs’ın himayesin de bulunan Kurayb’den; o da İbn Abbâs’tan; o da Meymûne’den haber verdi. Meymûne (R) şöyle demiştir: RasûluIIah (S) cünüblük yıkanması için su koydu. Müteakiben sağ eliyle sol eli içine iki yâ-hud üç defa kabı eğerek su döktükten sonra apışarasını yıkadı. Sonra elini yere yâhud duvara iki yâhud üç defa vurdu. Sonra ağzım çalkaladı, burnuna su çekti, yüzünü ve iki kollarını yıkadı. Sonra başı üzerine suyu akıttı. Sonra bedenini yıkadı. Sonra kenara çekildi de ayaklarını yıkadı. Meymûne der ki: Ben (silinmesi için) kendisine bir bez getirdim de, O bunu istemedi ve eliyle silkmeğe başladı.

17- RÂB: İNSAN MESCİDDE İKEN, CÜNÜB OLDUĞUNU
HATIRLADIĞI ZAMAN TEYEMMÜM ETMEYEREK OLDUĞU GİBİ DIŞARIYA ÇIKAR

27-…….Bize Usmân ibn Umer tahdîs edip şöyle dedi: Bize Yûnus, Zuhrî’den; o da Ebû Seleme’den; oda da Ebû Hureyre’den haber verdi. O şöyle demiştir: Namaz ikaamet edildi. İnsanlar ayakta olduğu hâlde saflar düzeltildi. Bunu ta’kîben RasûluIIah (S) çıkıp yanimiza geldi. Nihayet namaz kıldıracağı yerde dikilince kendisini n cü-nüb olduğunu hatırladı. Bunun üzerine bizlere: “Yerinizde n ayrılmayınız” dedi. Sonra geri dönüp yıkandı. Sonra başı damlaya damlaya yanımıza çıktı, tekbîr aldı; biz de O’nunla birlikte namaz kıldık.
Abdu’I-A’lâ bu hadîsi Ma’mer (ibn Râşid)’den; o da Zuhrî’den rivayet etmekte Usmân ibn Umer’e mutâbaat etmiştir. Bu hadîsi Ab-durrahmân el-Evzâî de Zuhrî’den rivayet etmiştir21.

18- CÜNÜBLÜK YIKANMASI NDA ELLERİN SİLKELENMESİNİN HÜKMÜ) BABI 22

28-.;…..îbn Abbâs (R) şöyle demiştir: Meymûne şöyle dedi: Ben
Peygamber için yıkanma suyu koydum da kendisini bir bez ile perdeledi m. O, elleri üzerine su döküp onları yıkadı. Sonra sağ eliyle sol eline su döküp apışarasım yıkadı. Akabinde eliyle toprağa vurup, onu toprağa sürdü. Sonra elini yıkadı. Sonra ağzını çalkalayıp burnuna su çekti, yüzünü ve kollarını yıkadı. Sonra başı üzerine su döktü ve bütün bedeni üzerine su akıttı. Sonra yerinden ayrılıp ayaklarını yıkadı. Ben kendisine bir bez uzattım, fakat o bunu almadı da ellerini silkeleye rek gitti.

21  Bunun birincisi ni Ahmed ibn Hanbel, mevsûlen rivayet etmiştir, ikincisin i de müellif Buhârî, “Ezan” bâblannın sonlarında mevsûlen rivayet etmiştir. İkincisinde “mutâbaat etti” dememesi, hadîsin lâfzını ayniyle nakletmey ip, sâdece ma’nâsıyle nakletmiş olduğundandır.

22  Yânî bu caizdir. Bana göre Buhârî’nin maksadı, yaykantı suyunun (beden üzerinde kalan suyun) temizliğini isbât etmektir. Zîrâ silkeleme k, bedene serpinti İsabet etmesinde n hâlî kalmaz (Şâh Veliyyull ah).

19- GUSÜLDE BAŞININ SAĞ YANINI YIKAMAKLA BAŞLAYAN KİMSE BABI

29-…….Âişe (R) şöyle demiştir: Biz kadınlardan birimize cü-
nüblük isabet ettiği zaman, iki eliyle üç defa su alıp onu başı üzerine dökerdi. Sonra eliyle su alır, sağ tarafı üzerine ve diğer eliyle su alır, sol tarafı üzerine (döküp yıkanırdı).

20- BİSMİLLAHİRRAHMÂNİRRAHÎM. HALVETTE TEK BAŞINA İKEN ÇIPLAK OLARAK YIKANAN ÖRTÜNMEK DAHA FAZİLETLİ OLDUĞU İÇİN ÖRTÜNEN KİMSE BÂRI

Ve Behz ibn Hakîm, babası Hakîm’den; o da
dedesinde n; o da Peygamber(S)’den (olmak üzere):
Allah, kendisind en haya edilmeğe insanlard an daha
haklıdır, dedi23.

23 Bu ta’lîk, Ahmed ibn Hanbel ile dört Sünen sâhiblerinİn Behz tarikinde n mevsûlen rivayet ettikleri hadîsin bir parçasıdır. Bu hadîse Tirmizî hasen demiş, Hâkim de sahih demiştir.

30-……. Bize Abdurrazzâk, Ma’mer’den; o da Hemmâm ibn
Münebbih’ten; o da Ebû Hureyre’den tahdîs etti. Peygamber (S) şöyle buyurmuştur: “İsrâîl oğul/arı çıplak olarak, birbirler ine baka baka yıkanırlardı. Mûsâ ise yalnızca yıkanırdı. İsrail oğulları: Allah’a yemin olsun, Musa’yı bizimle birlikte yıkanmaktan men’ eden, ancak O’nun kasığının çıkık olmasıdır, derlerdi. Mûsâ bir defa yıkanmağa gitti, elbisesin i de bir taşın üstüne koydu. Akabinde taş elbisesin i alıp kaçtı. Mûsâ: Ey taş elbisemi, ey taş elbisemi! diyerek taşın arkasından koştu. Nihayet İsrâîl oğulları onu (çırılçıplak) gördüler de: Vallahi Musa’da hiçbir kusur yokmuş, dediler. Ve Mûsâ elbisesin i aldı da taşı dövmeğe başladı. ”
Ebû Hureyre: Vallâhî o taşta muhakkak altı yâhud yedi dövme izi kalmıştır, dedi24.
Yine Ebû Hureyre’den; o da Peygamber (S)’den, (O) şöyle buyurmuştur: “Eyyûb çıplak yıkandığı sırada üzerine ahundan çekirgeler düştü. Eyyûb hemen elbisesin in içine avuçlamaya başladı. Rabb’i ona: Yâ Eyyüb, şu görmekte olduğun şeyden ben seni zengin kılma-

24 Bu söz, ya Buhârî tarafından ta’lîk olarak, yânî sened zikretmek sizin Ebû Hureyre’den naklonuna n bir sözdür; yâhud da râvîlerden Hemmâm ibn Müneb-bih’İn sözünün tamamlayıcısıdir ki, evvelki sözlerin devamı ve müsned olmuş olur. Her iki takdirce Ebû Hureyre’nin bu izleri haber vermesi Peygamber’den duyulmuş olduğundandır. Çünkü böyle bir haber, aklî istidlal ile bilinecek şeylerden değildir.
Bir de bu hadîs ile Peygamber’imiz bize Mûsâ Peygamber’e âid iki mu’cize haber vermiş oluyor: Biri [aşın yuvarlana rak gitmesi, diğeri de Musa’nın elle vurması sebebiyle üstünde çentikler, izler meydana gelmesidi r. Bu kıssa: “Ey îmân edenler, siz de Mûsâ ‘yt incitenle r gibi olmayın. Nihayet A ilah onu dedikleri şeyden temize çıkardı. O, Allah indinde yüzlü (i’tibârlı bir zât)/rf/”(el-Ahzâî>:69) âyetinde kasdedile n ezaların birini beyândır.

mış mı idim? diye nida etti. Eyyûb: Sen’in izzetine yemin ederim ki evet zengin kıldın, lâkin Sen’in bereketin den benim için müstağni olmak yoktur, dedi.”
Bu hadîsi İbrâhîm, Mûsâ ibn Ukbe’den; o da Safvân’dan; o da Atâ ibn Yesâr’dan; o da Ebû Hureyre’den rivayet etti. Peygamber (S): “Eyyûb, çıplak olarak yıkandığı sırada… ” buyurmuştur.

21- YIKANMA SIRASINDA BİR ŞEY İÇİNDE VEYA ARKASINDA İNSANLARDAN PERDELENM EK RÂBI

31-…….Ebû Tâlib’in kızı Ümmü Hâni’nin himayesin de bulunan Ebû Murre haber vermiştir. O da Ebû Tâlib’in kızı Ümmü Hâ-ni’den işitmiştir ki, o şöyle diyordu: Ben fetih yılı Rasûlullah’ın yanına gittim ve Ö’nu yıkanır hâlde buldum. Fâtıma da O’nu perdeliyo rdu. “Bu kadın kimdir?” diye sordu. Ben Ümmü Hâni’im dedim.

32-…….Bize Sufyân (es-Sevrî), A’meş’ten; o da Salim ibn Ebi’l-
Ca’d’dan; o da Kurayb’den; o da İbn Abbâs’tan; o da Meymûne’-den haber verdi. Meymûne şöyle demiştir: Peygamber (S) cünüblük-ten dolayı yıkanırken ben kendisini perdeledi m. O ellerini yıkadı, sonra sağ eliyle sol eli içine su döküp apışarasını ve oraya değen şeyleri yıkadı. Sonra eliyle duvar üzerine yâhud toprağa mesnetti. Sonra ayaklarım yıkamıyarak namaz için abdest alışı gibi abdest aldı. Sonra kendi bedeni üzerine su akıttı. Sonra kenara çekilip ayaklarını yıkadı.
Bu hadîsi A’meş’ten rivayet etmekte Sufyân’a, Ebû Avâne ile İbn Fudayl ayrı ayrı mutâbaat etmişlerdir. Her ikisinin de mutâbaatı perdeleme dedir (yânî “Ben Peygamber (S)’i perdeledi m” lâfzındadır).

22- BÂB: KADIN İHTÎLÂM OLDUĞU ZAMAN

33-…….Bize Mâlik, Hişâm ibn Urve’den; o da babası Urve’-
den; o da Zeyneb bintu Ebî Seleme’den; o da mü’minlerin annesi Üm-mü Seleme’den haber verdi. O şöyle demiştir: Ebû Talha’nın karısı olan Ümmü Süleym, Rasûlullah’ın yanına geldi de: Yâ Rasûlallah! Şübhesiz Allah haktan haya etmez. Bir kadın ihtilâm olduğu zaman gusl etmesi îcâb eder mi? diye sordu. Rasûlullah (S): “Suyu gördüğünde (evet)” cevâbını verdi 25.

23- CÜNÜB KİMSENİN TERİ VE “MÜSLÜMAN MURDAR OLMAZ” BABI

25 Bu hadisin daha tafsillİ bir rivayeti “İlim Kitâbı”nda da geçti. Bu hadîsten bu mes’elede istifâde ettiğimiz gibi, dîn işlerinde hayanın yânî utanmanın suâle mâni’ olmaması lâzım geleceğinde de istifâde ediyoruz.

34-…….Bize Bekr (ibn Abdillah), Ebû Nâfi’den; o da Ebû Hu-
reyre’den tahdîs etti ki, Ebû Hureyre cünüb iken Medîne sokağının birinde kendisini Peygamber (S) karşılamış. -Ebû Hureyre- Yanından savuşup gittim (deyip kendisini tekrar tecrîd ederek şöyle devam etti:); Ebû Hureyre gitti ve yıkandı, sonra geldi. Peygamber: “Sen nerede idin yâ Ebâ Hureyre?” diye sordu. Ebû Hureyre de: Cünüb idim. Tahâretsiz olarak seninle birlikte oturmak istemedim, diye ce-vâb verdi. Bunun üzerine: “Subhânallah! Mü’min murdar olmaz” buyurdu 26.

24- BÂB: CÜNÜB KİMSE DIŞARIYA ÇIKAR, ÇARŞIDA VE DİĞER YERLERDE YÜRÜR.

Atâ: Cünüb olan kimse abdest almasa da kan aldırır, tırnaklarını keser ve başını tıraş eder, demiştir 21.

35-…….Katâde ve arkadaşlarına da Enes ibn Mâlik (R) şöyle
tahdîs etmiştir: Peygamber (S) bir tek gece içinde kadınları üzerine dolaşır idi. O vakit Peygamber’in dokuz kadım vardı.
26  Lisan örfünde bu gibi kelâmdan şu ma’nâ murâd edilir: Mü’min birbiriyl e arkadaşlık yapmayı ve birbiriyl e temas etmeyi ve bedenine hakîkî pislik yapışmadığı müddetçe, sırf cünüblükten ötürü olan terinin dokunmasını men’ edecek bir murdarlıkla murdar olmaz. Babın hadîsinden cünübün terinin temizliği de anlaşılır. Çünkü Peygamber “Mü’min murdar olmaz” dediği zaman onunla mülakattan ve nııısâfahadan çekinmemiştir. Hâlbuki ekseriya insan, kendi bedeninde terden hâlî olmaz. İşte bundan Peygamber’in insan terinin temizliği ile hükmettiği bilinmiştir. Bu gibi istidlall er de Buhârî’de çoktur…   (Şâh Veliy-yullah).

27  Bu ta’lîki, Abdurrazzâk Musannafm da İbn Cureyc tarikiyle Atâ’dan mevsû-len rivayet etmiştir.

36-…….Ebû Hureyre (R) şöyle demiştir: Ben cünüb iken Ra-
sûlullah (S) benimle karşılaştı ve benim elimi tuttu. Böylece kendisiyl e birlikte yürüdüm. Nihayet oturdu. Ben hemen savuştum da barındığım yere geldim, yıkandım. Sonra geldim. O hâlâ oturuyord u. “Sen nerede idin yâ Ebâ Nırr?” dedi. Ben de kendisine (yaptığım işleri) söyledim. Bunun üzerine: “Subhânattah! Yâ Ebâ Hırr, mü’mîn murdar olmaz” buyurdu.

25- CÜNÜBÜN, ABDEST ALDIĞI ZAMAN YIKANMADA N EVDE DURMASINI N CEVAZI) BABI

37-…….Ebû Seleme şöyle demiştir: Ben, Âişe’ye, Peygamber
(S) cünüb iken uyur muydu? diye sordum. Âişe (R): Evet, abdest alır, uyurdu, dedi.

38-…….(İbn Umer şöyle demiştir:) Umer ibn Hattâb, Rasûlul-
Iah’a: Birimiz cünüb iken uykuya varabilir mi? diye sordu. Rasûlul-lah (S): “Evet, herhangi biriniz abdest aldıktan sonra (isterse) cünüb iken de yatsın” buyurdu 28.

28 Cünüblükten yıkanmanın fevrî olmayıp, ancak namaza durmak lâzım geldiğinde vakti dariaştıracağı bu hadîsten anlaşılıyor. Abdest almaksızın yatmamak, imamlarda n Evzâî, Ebû Hanîfe, Muhammed, Mâlik, Şafiî, Ahmed ibn Han-bel, îshâk ibn Râhûye, Abdullah ibn Mübarek ve daha başkalarının mezhebi-

26- CÜNÜB OLAN KİMSE ABDEST ALIR, SONRA UYUR BABI

 39-…….Âişe (R) şöyle demiştir: Peygamber (S) kendisi cünüb
olduğu hâlde uyumak istediği zaman, apışarasmı yıkar ve namaz için alır gibi abdest alırdı.

40-…….İbn Umer (R) şöyle demiştir: Umer, Peygamber’den:
Birimiz cünüb iken uykuya varır mı? diye fetva istedi. Peygamber: “Abdest aldığı zaman evet”buyurdu.

41-……. Bize Mâlik, Abdullah ibn Dinar’dan; o da Abdullah
ibn Umer’den tahdîs etti ki, o şöyle demiştir: Umer ibn Hattâb (R) Rasülullah’a, geceleyin kendisine cünüblük isabet eder olduğunu zikretti. Rasûlullah (S) ona: “Zekerim yıka, abdest at, sonra uyu” buyurdu.
dir. Bâzıları emredilen abdesti, cinsî münâsebet ile hâsıl olan ezayı, yânî eller ile husûsî uzuvları yıkamağa hami etmişlerdir. Dâvûd Zahirî ile Mâlikîler’den bâzıları bunu vâcib görmüşlerdir.
Cünüb kimsenin abdesti almaksızın uyumasında be’s görmeyenler de çoktur: Sevrî, İbnu’l-Müseyyeb, Ebû Yûsuf gibi. Bunların delilleri Rasûlullah’ın abdest almaksızın uykuya vardığına dâir olan diğer hadîslerdir.

27- BÂB: ERKEĞİN SÜNNET YERİ, KADININ SÜNNET YERİYLE BULUŞTUĞU ZAMAN? 29

42- Bize Muâz ibn Fudâle tahdîs edip şöyle dedi: Bize Hişâm (ed-Destevâî) tahdîs etti. H ve keza bize Ebû Nuaym, Hişâm ed-Destevâî’den; o da Katâde’den; o da Hasen (Basrî)’den; o da Ebû Râfi’den; o da Ebû Hureyre’den; o da Peygamber’den tahdîs etti. Peygamber (S): “Erkek, kadının dört şu’besi arasına oturup da sonra kadına meşakkat ulaştırdığı zaman (her ikisine) yıkanmak vâcib olmuştur” buyurdu.
Bu hadîsin benzerini Şu’be’den rivayet etmekte Amr ibn Mer-zûk, Hişâm’a mutâbaat etmiştir. Ve (Buhârî’nin şeyhi olan) Mûsâ ibn İsmâîl şöyle dedi: Bize Ebân ibn Yezîd tahdîs edip şöyle dedi: Bize Katâde tahdîs edip şöyle dedi: Bize Hasen Basrî bu hadîsin benzerini haber verdi30.

29 Hatn: Oğlanı ve kızı sünnet eylemek ma’nâsına, birinci ve ikinci bâblardan gelen masdardır. Halın ve mahtûn, hatîne ve mahiûne: Sünnet olmuş oğlana ve sünnet olmuş kıza denir. Hitan ve hıtâne, isimlerdi r. Hıtân ve hıtâne, zekerde sünnet yerine de denir.
Ebû Mûsâ el-Eş’ârî bu mes’eledeki ihtilâfı görünce mü’minlerin annesi Âi-şe’ye gelip: Ey anneciğim, Rasûlullah’ın sahâbîlerinin mühim bir ihtilâfı var ki, sana arzetmek bana pek ağır geliyor, diye söze başladı. Âişe: Ne imiş o? Anandan sorabilec ek neyin varsa bana sor, diye cesaret verince, bu mes’eleyi sormuş. Âişe: Jlîii Erkeğin sünnet yeri kadının sünnet yerine geçince yıkanmak vâcib olmuştur” demiştir. Ebû Mûsâ, bu doyurucu cevâbı alınca: Artık senden sonra bu mes’eleyi kimseden sormayacağım” demiştir.’
Tabiiyyâtta sıhhat ile sırf ilmî mes’eleler erbabı nazarında ne kadar mühim ise, dîniyyâttakİ bu mes’eleler de dîn ehli indinde çok daha mühimdir. Zîrâ taharet, Cenabı Hâlık’a karşı ibâdetin şartıdır. İbâdet ederken zahiren ve bâtmen Allah’ın maiyyetin de edeb şarttır. Nikâh ve talâk mes’delerinde kan kocanın haklan, neseb ve miras mes’eleleri dallanır. Bir kısım Allah hakları ile kul haklarını güzel eda etmek, bu mes’eleleri bilmeğe bağlı olduğundan, bunları ihmâl etmek Allah hakları ile kul haklarını dikkat nazarına almamak demektir (Tec-rîd Ter., I, 170-171).

30 Dört şu’be, iki ayak ve İki el, yâhud iki bacak ve iki bud ile tefsir edilmiştir. Âlimler başlıktaki ifâdenin ma’nâsı, zekerin kadının ferci içinde görünmez

28- KADIN FERCİNİN ISLAKLIĞINDAN İSABET EDEN ŞEYLERİ YIKAMAK BABI

43-…….Yahya (ibn Ebî Kesîr) şöyle dedi: Bana Ebû Seleme haber verdi, ona da Atâ ibn Yesâr haber verdi. Ona da Zeyd ibn Hâlid el-Cuhenî haber verdi ki, kendisi Usmân ibn Affân (R)’a sorup: Erkek, karısı ile cinsî münâsebet yapıp da menî getirmediği zaman (ne yapmalıdır?) bana haber ver, demiş. Usmân: Namaz için abdest aldığı gibi abdest alır ve bacakları arasını yıkar, diye cevâb vermiş de: Ben bunu Rasûlullah’tan işittim, demiştir.
Râvî Zeyd ibn Hâlid der ki: Ben bu mes’eleyi Alî ibn Ebî Tâ-lib’e, Zubeyr ibn Avvâm’a, Talha ibn Ubeydilla h’a, Ubeyy ibn Ka’-b’a da sordum. Bunların hepsi, ben Zeyd’e böyle emrettile r.
Yahya (ibn Ebî Kesîr) şöyle dedi: Ve yine bana Ebû Seleme haber verdi. Ona da Urvetu’bnu’z-Zubeyr haber vermiştir. Ona da Ebû Eyyûb, kendisini n bunu Rasûlullah’tan-işittiğini haber vermiştir.
olursa., demektir. Yoksa maksad hakîkaten dokunma değildir. Çünkü kadının sünnet yeri fercin yukarısıdır, cimâda oraya zeker dokunmaz, dediler (Nevevî). Bundan önceki haşiyede nakledile n Âişe’nin “Sünnet yeri sünnet yerine geçtiği zaman boy abdesti vâcib olur” hadîsi, işte bu konudaki mübhemliği ve görüş ayrılıklarını gidermiştir.

44-…….Hişâm şöyle demiştir: Bana babam Urve haber verip
şöyle dedi: Bana Ebû Eyyûb haber verip şöyle dedi: Bana Ubeyy ibn Ka’b haber verdi ki, kendisi: Yâ Rasûlallah, erkek kadın ile cinsî mü-nâsebet yapıp da menî indirmediği zaman (nasıl hareket etmelidir?) dedi. Rasûlullah: “Kendinden kadına dokunan şeyi (yânı zekerini) yıkar, sonra abdest alır ve namaz kılar” buyurdu. Ebû Abdillah Buhâri şöyle dedi: (Menî indirmede n de) yıkanmak (dînde) daha ihtiyat-h olandır. Bâbdaki bu hadîs ise (Şâri’den rivayet edilen iki emrin) sonuncusu dur. Biz bunu ancak sahâbîlerin (yıkanmanın vâcib olup olmaması hususunda ki) ihtilâflarından dolayı beyân ettik 31.

31 Kerîme ve İbn Asâkir nüshalarındaBiz ancak sahâbîlerin ihtilâflarını beyân ettik”;  Sâgânî nüshasında  Biz bu son hadîsi ancak onlann ihtilâflarından dolayı beyân ettik” tarzındadır (Kastallânî).
Bu hadîsle ilgili bir açıklama “Abdest Alma Kitabı, 36. Bâb, 43 rakamlı hadîsin haşiyesinde verilmişti; oradan okunsun!

Rahman ve Rahîm olan Allah’ın İsmiyle